Razumevanje modela traume kod upotrebe supstanci.
Ključne stavke:
- Dva puta od traume do upotrebe supstanci su: psihološka disocijacija (npr. obamrlost, emocionalna otuđenst) i samo-lečenje.
- Istraživanja pokazuju da postoji veza između određenih vrsta zanemarivanja u detinjstvu i upotrebe određenih droga.
- Učinkovit tretman za korisnike supstanci sa istorijom zlostavljanja uči pacijente boljem procesuiranju traume, regulaciji emocija i metakognitivnim veštinama.
Nedavna studija Schimmenti i saradnika, objavljena u „Addictive Behaviors“ (zavisnička ponašanja), istražuje povezanost između zlostavljanja u detinjstvu i poremećaja upotrebe supstanci, sugerišući da zanemarivanje ili zlostavljanje u detinjstvu može imati „centralnu ulogu u predviđanju upotrebe kod većine supstanci”. Nadalje, čini se da disocijacija stvara vezu između konzumiranja droga i zlostavljanja u detinjstvu.
Zlostavljanje u detinjstvu i disocijacija
Prema Dijagnostičkom i statističkom priručniku za mentalne bolesti – DSM 5 klasifikaciji disocijacija se odnosi na „odvajanje grupe mentalnih sadržaja od svesnog stanja“.
Svakodnevni primer je sanjarenje. Ili iskustvo tolike zadubljenosti u sopstveni svet da čovek izgubi svest o okruženju.
Iako disocijacija nije inherentno patološka (kao što gornji primeri ilustruju), teška i hronična disocijacija je uobičajena kod određenih psihijatrijskih poremećaja.
Na primer, kod paničnog poremećaja, disocijacija može uključivati neugodne osećaje nestvarnosti i odvojenosti od sebe koji se nazivaju derealizacija i depersonalizacija.
Depersonalizacija i derealizacija takođe su česte kod pacijenata sa problemima upotrebe droga, određenim neurološkim stanjima (npr. migrena) i nekim bolestima mentalnog zdravlja – granični poremećaj ličnosti, složeni posttraumatski stresni poremećaj, disocijativni podtipovi posttraumatskog stresnog poremećaja i tako dalje.
Jedna grupa ljudi sklona patološkoj disocijaciji su oni sa istorijom zanemarivanja i zlostavljanja u detinjstvu.
Zlostavljanje u djetinjstvu i samo-liječenje
Model traume kod upotrebe supstanci sugeriše da ljudi sa traumom u anamnezi imaju tendenciju da se samo-leče, što znači da koriste psihoaktivne supstance kako bi se samoumirili i sprečili svest o uznemirujućim emocijama.
Poput droga, disocijacija, takođe, može smanjiti svest o emocijama povezanim sa traumom, a samim tim i stres.
Međutim, disocijacija i samo-lečenje takođe mogu inhibirati integraciju štetnih emocionalnih i telesnih iskustava (npr. neugodni osećaji, bolne senzacije, neodoljiva sećanja na traumu), a rezultat su jači simptomi traume.
Ukratko, postoje direktni i indirektni putevi od traume iz detinjstva do zloupotrebe supstanci:
- Direktan put: Trauma iz detinjstva dovodi do samo-ječenja sa ciljem smirivanja bolnih emocija povezanih sa traumom.
- Indirektni put: Trauma iz detinjstva dovodi do upotrebe droga putem psihološke disocijacije kao načina da se uznemirujuće emocije i senzacije drže izvan svesti.
Ovi putevi su istraživani u studiji Schimmenti i drugih, kao što je opisano u nastavku.
Istraživanje veze između zlostavljanja u detinjstvu, disocijacije i upotrebe droga
Uzorak: 1.040 odraslih Italijana koji žive u zajednici; 67% žena; prosečna starost od 30 godina (raspon starosti od 18 do 78 godina); 22% u braku.
Mere:
- Upitnik o traumi u detinjstvu—kratka forma. 28 stavki; uključuje skale za procenu emocionalnog zanemarivanja, fizičkog zanemarivanja, fizičkog zlostavljanja, emocionalnog zlostavljanja i seksualnog zlostavljanja. Primer: „Neko je pokušao da me dodirne na seksualni način ili je pokušao da me natera da ga dodirnem.”
- Skala disocijativnih iskustava (eng. Scale-Taxon). 8 stavki. Primer: „Neki ljudi imaju osećaj da im njihovo telo ne pripada.”
- Nivo 2—Upotreba supstanci—odrasli. 10 stavki; meri upotrebu legalnih i ilegalnih droga bez recepta (npr. lekova protiv bolova, marihuane, ekstazija, heroina) ili upotrebu droga u većim količinama ili u dužem vremenskom periodu od propisanog.
Posledice emocionalnog, fizičkog i seksualnog zlostavljanja
Analiza podataka pokazala je da su osobe koje su preživele traumu i koje su doživele veće zlostavljanje u detinjstvu sklonije disocijaciji i upotrebi droga.
Oni „koji su bili maltretirani u detinjstvu imali su tendenciju da koriste različite vrste supstanci”, a „disocijacija je delovala kao delimična veza između zlostavljanja i upotrebe supstanci”, prema istraživačima.
Nadalje, interakcija između disocijacije i fizičkog/emocionalnog zlostavljanja u detinjstvu „je predvidela upotrebu supstanci sa umirujućim delovanjem na nervni sistem, kao što su sedativi i heroin“.
Interakcija između disocijacije i seksualnog zlostavljanja predvidela je „upotrebu supstanci sa pretežno perturbativnim (npr. LSD) i ekscitatornim (npr. metamfetamin), ali i potencijalno umirujućim (npr. neke vrste inhalanata) efektima.”
Ovo sugeriše da se u poređenju s onima sa istorijom fizičkog i emocionalnog zlostavljanja, preživele žrtve seksualnog zlostavljanja nose sa tim oslanjajući se na promene u svesti i percepciji koje nadilaze samo sedaciju.
Kakav je tretman za traume iz detinjstva?
Što se tiče tretmana za osobe koje su doživele traumu u detinjstvu, primarni cilj je pomoći ovim osobama da efikasnije procesuiraju traumu i bolje integrišu različita mentalna stanja. Ovo može zahtevati fokusiranje na sledeće veštine:
- Mentalne sposobnosti. Razviti bolje razumevanje sopstvenih i mentalnih stanja drugih ljudi (npr. uverenja, emocije, želje) koja motivišu ponašanje.
- Metakognitivne veštine. Postati svesniji i imati veću kontrolu nad svojim procesima razmišljanja – pažnjom, pamćenjem, kognitivnom fleksibilnošću i tako dalje.
- Strategije regulacije emocija. Naučiti kako uticati na iskustvo i izražavanje emocija koristeći moćne tehnike kao što su samo-saosećanje, preispitivanje i rešavanje problema.
Učinkovite strategije regulacije emocija posebno su bile korisne u lečenju emocionalnih poremećaja, uključujući anksioznost i poremećaje raspoloženja, opsesivno-kompulzivni poremećaj, posttraumatski stresni poremećaj i disocijativne poremećaje.
Zaključci
Prethodna istraživanja pokazuju da je istorija zlostavljanja u detinjstvu povezana sa zloupotrebom supstanci (npr. alkohola, kanabisa, heroina) i drugim kompulsivnim ili zavisničkim ponašanjima.
Istraga o kojoj se ovde raspravlja empirijski je testirala model traume upotrebe droga, pronalazeći podršku za gledište da upotreba supstanci može proizaći iz „psihološke ranjivosti zasnovane na poteškoćama u procesuiranju i integraciji iskustava zanemarivanja i zlostavljanja iz detinjstva“.
Iako trauma nije jedini uzrok zloupotrebe supstanci, model traume nam može pomoći da shvatimo zašto osobe koje su preživele zlostavljanje u detinjstvu, koje se bore da se umire i shvate svoja mučna iskustva imaju tendenciju da se samo-leče i koriste droge.
U kontekstu tretmana za žrtve zlostavljanja i zanemarivanja, važno je rano pristupiti traumi i pomoći žrtvama traume da nauče bolje tehnike regulacije emocija i strategije samo-regulacije. Na taj način se olakšava suočavanje sa uznemirujućim emocijama povezanim sa traumom, smanjujući verovatnoću disocijacije ili samo-lečenja.
Izvor: Research Finds Link Between Childhood Abuse and Drug Use